Nowatorska strategia

W każdym magazynie w zależności od obsługiwanego towaru, charakteru biznesu i technicznych możliwości logistyki obowiązują określone strategie przepływu towarów. Do najczęściej stosowanych należą metody FIFO (first in first out, czyli to co pierwsze weszło do magazynu pierwsze z niego wyjdzie) oraz LIFO (last in first out, czyli jako pierwsze wychodzą z magazynu ostatnio przyjmowane towary). Pewną odmianą FIFO jest FEFO (first expire first out – jako pierwsze z magazynu powinny wychodzić towary, które najszybciej osiągną datę przydatności do spożycia). Jednak w czasie ostatnio prowadzonego szkolenia – prezentacji dla praktyków związanej z redukcję kosztów zapasów magazynowych – usłyszałem o nowatorskiej strategii zarządzania przepływem towaru stosowanej w pewnej międzynarodowej korporacji.

Opis tej strategii poprzedzony był komentarzem, że to oczywiście żart, jednak z zachowania pracowników tej korporacji wcale nie wyglądało, że to obca dla nich sytuacja. Otóż ze słów osób zarządzających magazynem wynikało, że stosowana przez nich nowatorska strategia przepływu towarem to FFFO, czyli first found first out, oznaczające w tłumaczeniu działanie polegające na wydawaniu z magazynu jako pierwszego tego towaru, który pierwszy zostanie w nim znaleziony. Metoda ta często stosowana jest (oczywiście nieświadomie i bez nazywania jej) w małych magazynach, w których zamiast zarządzaniem towarem stosowana jest wiedza tajemna, czyli podejście, że tylko magazynier, który układał towar wie, gdzie on leży. W dużych magazynach stosuje się ją wtedy (oczywiście w sposób absolutnie niezamierzony), gdy system zarządzania towarem i kontroli procesów ludzkich jest nieergonomiczny oraz nie wymusza samokontroli. Brak ergonomii polega na przykład na tym, że w razie problemów z położeniem towaru w miejscu wyznaczonym przez system nie można położyć go w miejscu wybranym przez magazyniera (oczywiście z zapisaniem tej informacji) bądź jeśli ściśle wymagamy wskazywania miejsc odkładczych przez WMS nie da się wymusić prostego wskazania nowego gniazda w pobliżu miejsca, w którym znajduje się magazynier z towarem.

Nieergonomiczne systemy wymagają na przykład powrotu z towarem do miejsca buforowego bądź zmiany dyspozycji osobiście przez brygadzistę. Jeśli więc magazynier napotyka problem w postaci zajętego miejsca (w którym miał położyć towar), zamiast marnować czas na jeżdżenie z tym towarem i wyjaśnianie błędu, odkłada go na pierwsze wolne miejsce wpisując do systemu informację, że położył towar dokładnie tam, gdzie powinien. Pojawia się w tym działaniu bardzo silne sprzężenie zwrotne polegające na tym, że im bardziej restrykcyjny jest system zarządzania sugerowaniem nowych miejsc położenia, tym większe prawdopodobieństwo, że towar leży zupełnie gdzie indziej, niż systemowi informatycznemu się wydaje. Przyznam, że restrykcyjność oprogramowania wynika często z tego, że za projektowanie funkcjonalności systemu WMS biorą się ludzie, którzy nie mają dostatecznej wiedzy zarówno w obszarze zrozumienia procesów logistycznych jak i głębokiej wiedzy o naturze ludzkich ułomności. To przy okazji wyjaśnia dlaczego najlepiej na stanowiskach projektowych sprawdzają się ludzie mający zarówno głęboką wiedzę techniczną jak i miękką (komunikacja i prawdziwa motywacja – nie kij i marchewka). Drugą przyczyną błędnego zapisywania lokalizacji są błędy w oprogramowaniu, ale to uznaję za wyjątek, który producent WMS’a musi w podskokach naprawić.

Na bazie strategii FFFO powstały jeszcze dwie inne, podobne strategie, czyli FISH (first in still here) oraz FINO (first in never out), które można tłumaczyć bardzo podobnie: to co weszło jako pierwsze na pewno jeszcze jest w magazynie. Jednak sądzę, że to raczej żart, bo realizacja tej strategii powodowałaby, że magazyny puchły by jak smok wawelski doprowadzając w ostateczności do pęknięcia. Choć – zaraz, zaraz. Co to za hałas…